Przejdź do treści

Fit-for-55 droga do neutralności klimatycznej

Pakiet fit-for-55 zakłada redukcję emisji GHG o co najmniej 55% do 2030 roku, dzięki czemu Europa stałaby się pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie do 2050 roku. Strategia fit-for-55 ma przygotować nas na nadchodzące zmiany w przemyśle, gospodarce jak i społeczeństwie.  W pakiecie zostały zmienione istniejące już uregulowania prawne: ustawa o efektywności energetycznej, ustawa RED II – zwiększenie udziału OZE z 32% do 40%. Wprowadzono także kilka nowych propozycji dotyczących zmian w sektorze energii i paliw, transporcie, budownictwie, leśnictwie. Wprowadzone zostaną nowe normy dotyczące poziomu emisji CO2 dla samochodów oraz efektywności energetycznej budynków.

Nowy Społeczny Fundusz Klimatyczny

Podstawową zasadą pakietu fit-for-55 jak i Zielonego Ładu (z ang. European Green Deal) jest solidarność w osiąganiu celów klimatycznych (ESR z ang. Effort Sharing Regulation). Oznacza to, że zasady zawarte w pakiecie dostosowane są zarówno do państw przygotowanych na nowe obostrzenia, ale także i do jednostek obawiających się ich konsekwencji. Nowy społeczny fundusz klimatyczny (Social Climat Found) zapewnia finansowanie inwestycji opartych na czystej energii dla najbardziej zagrożonych jednostek.  Całkowity budżet tego funduszu wynosi 72,2 mld euro na lata 2025-2032, a Polsce przeznaczone zostanie ponad 17% z tej kwoty.

EU ETS

System handlu emisjami (EU ETS) okazał się skutecznym narzędziem do obniżenia emisji GHG, dlatego Komisja Europejska nakłada coraz większe restrykcje w sektorach już objętych ETS, które będą musiały zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych o 61% w porównaniu do poziomów z 2005 roku. Celem KE jest również dołączenie nowych sektorów do handlu emisjami, dlatego od 2023 roku obejmie on transport morski, a od 2026 transport drogowy oraz nieruchomości. W przypadku lotnictwa stopniowo będą wycofywane bezpłatne uprawnienia do emisji.

Zrównoważona Europa w zrównoważonym Świecie, czyli podatek graniczny CBAM

UE planuje kontrolować emisje z importu, dlatego w pakiecie fit-for-55 przedstawiono nowy mechanizm CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism). Jest to program, który zakłada nałożenie dodatkowych obciążeń na importowane materiały proporcjonalnie do wielkości emisji, która towarzyszy produkcji danego produktu. Takie działanie zmusza importerów do poniesienia takich samych kosztów za emisje jakie ponieśliby produkując je na terenie UE. CBAM pozwoli na zachowanie integralności unijnej i globalnej polityki klimatycznej, poprzez redukcję emisji GHG w UE i na świecie. Dodatkowo CBAM motywuje wybrane sektory do stosowania bardziej zrównoważonej strategii biznesowej oraz obniżenia zawartości węgla w swojej działalności.

Podatek graniczny zacznie obowiązywać od stycznia 2023 roku na wybrane produkty i będzie stopniowo obejmował coraz więcej sektorów. Początkowo CBAM będzie dotyczył produktów z sektora: energii elektrycznej, nawozów, cementowego, żelaza i stali, aluminium. Importerzy będą zmuszenie do przedstawienia odpowiedniego certyfikatu CBAM niezależnie od tego czy posiadają uprawnienia do handlu emisjami. Od 2026 roku będzie obowiązywać rejestracja jednostek, które będą chciały importować produkty objęte CBAM, ponadto emisje z importu będą podlegać rocznej kontroli.